ENZIM

Enzim adalah sejenis protein yang bertindak sebagai katalis organik yang dapat mengontrol program serta mempercepat reaksi biokimia dalam sel .

Substrat ialah bahan yang ditindak balas oleh enzim.

Kofaktor ialah bahan bukan protein dalam bentuk ion logam (contoh: magnesium dan kalium ) atau molekul organik (contoh: koenzim A) yang diperlukan bagi pengaktfan enzim tertentu.

Perencat ialah bahan kimia yang melambatkan atau menghentikan suatu tindak balas atau proses kawalan enzim.

Bahan kimia yang mengambil bahagian dalam metabolisme sel dikenali sebagai metabolit.

Setiap proses biokimia terdiri daripada satu siri tindak balas biokimia.

Penamaan enzim

Enzim dinamakan mengikut substrat yang ditindakkan olehnya dengan akhiran -ase. 

Contohnya enzim sukrase menguraikan sukrosa kepada glukosa dan fruktosa .

Nama-nama enzim yang telah lama wujud tetap dikekalkan, misalnya renin , tripsin dan pepsin .

Karakteristik umum enzim

1. 1. Enzim terbina daripada protein yang dihasilkan oleh sel hidup.

2. 2. Tindakan enzim spesifik.  Setiap jenis enzim hanya bereaksi dengan substrat tertentu. Contoh: enzim sukrase hanya boleh berindak balas dengan sukrosa tetapi tidak boleh bertindak balas dengan maltosa walaupun kedua-duanya adalah gula.

3. 3. Tindak balas enzim boleh berbalik.  Arah tindak balas bergantung kepada jumlah substrat dan hasil yang ada. Tindak balas penguraian lemak akan berlaku dari kiri ke kanan atau dari kanan ke kiri sehingga keseimbangan tercapai antara kedua-dua substrat.

4. 4. Enzim diperlukan dalam kuantiti yang kecil.  Sedikit enzim akan memangkinkan satu jumlah besar reaksi biokimia yang sama.

5. 5. Enzim tidak boleh dimusnahkan selepas tindak balas biokimia selesai.  Oleh itu, enzim dapat digunakan berulang kali.

6. 6. Suhu optimum bagi tindak balas enzim ialah pada 37 o C.

Tapak sintesis enzim

 1. 1. Informasi untuk sintesis enzim terdapat di DNA.

2. 2. Heliks ganda dua DNA membuka dan satu bebenang tunggal molekul RNA yang mengandungi maklumat sintesis enzim dibentuk.Proses ini dikenali sebagai proses transkipsi. Heliks ganda dua DNA membuka dan satu bebenang tunggal molekul RNA

Faktor-faktor yang mempengaruhi aktivitas enzim

Suhu enzim

Enzim tidak aktif pada suhu kurang daripada 0 o C. Harga reaksi enzim meningkat dua kali lipat untuk setiap kenaikan suhu 10 o C. Harga reaksi enzim paling optimal pada suhu 37 o C.Enzim ternyahasli pada suhu tinggi yaitu lebih dari 50 o C.

Nilai pH

Setiap enzim bertindak paling efisien pada nilai pH tertentu yang disebut sebagai pH optimal.pH optimal untuk kebanyakan enzim adalah pH 7.Ada beberapa pengecualian, misalnya enzim Pepsin di dalam perut bereaksi paling efisien pada pH 2, sementara enzim tripsin di dalam usus kecil bertindak paling efisien pada pH 8.

Konsentrasi enzim

Pada konsentrasi enzim rendah, bilangan molekul substrat melebihi bilangan molekul enzim. Oleh itu, cuma sejumlah kecil molekul substrat ditindak balas dengan molekul enzim.

Bila konsentrasi enzim bertambah, lebih molekul substrat dapat bereaksi dengan molekul enzim sehingga ke satu kadar maksimum.

 Penambahan konsentrasi enzim selanjutnya tidak akan menambahkan harga reaksi karena konsentrasi substrat menjadi faktor pengehad.

Mekanisme tindakan enzim

Tindakan enzim dapat dijelaskan melalui hipotesis mangga dan kunci karena penggabungan substrat kepada enzim menyerupai pemasangan kunci kepada mangga.

Substrat dianggap sebagai kunci dan enzim sebagai mangga. Hipotesis ini dapat menerangkan mengapa tindakan enzim adalah spesifik. Selama proses reaksi biokimia terjadi, enzim bergabung dengan substrat secara sementara untuk membentuk suatu kompleks enzim-substrat di situs aktif enzim.

Substrat menjadi hasil di dalam kompleks enzim-substrat. Kemudian hasil yang terbentuk akan meninggalkan situs aktif enzim. Enzim tidak berubah dan bebas digunakan semula.

ENZIM + substrat -> KOMPLEKS ENZIM-substrat -> ENZIM + HASIL terdapat 3 tindakan enzim: 1) koenzim 2) perencatan tidak tanding 3) perencatan organofosfat

Penggunaan enzim dalam kehidupan seharian 

Amilase

- Terdapat dalam detergen untuk menyingkirkan kotoran seperti coklat, kari dan telur daripada pakaian.

-Ditambahkan dalam proses pencairan kanji sebelum penambahan malt dalam industri alkohol.

Protease 

- Melembutkan daging. 

-Membantu menanggalkan kulit ikan dalam industri pengetinan ikan.

Selulase

- Melembutkan sayur-sayuran yang tinggi kandungan serabutnya.

-Mengeluarkan kulit daripada bijirin seperti gandum. 

- Mengasingkan agar-agar dari rumput laut dengan menguraikan dinding sel daun rumput dan membebaskan agar-agar yang terkandung dalamnya.

Papain

- Enzim yang diperoleh daripada betik untuk melembutkan daging.

Zimase 

- Dihasilkan oleh yis untuk memecahkan gula kepada etanol.

Renin

- Mendadihkan susu. 

Lipase 

- Mengurangkan lemak dalam makanan seperti daging.

-Bereaksi terhadap lemak susu dalam penyediaan keju.